بهداشت، ايمني و خدمت رفاهي
مقدمه
بهداشت و ايمني كاركنان يك موضوع در حال رشد سازماني است. كارفرمايان علاقه زيادي را به موضوع بهبود وضعيت كاركنان نشان ميدهند و منابع زيادي را براي اين كار صرف كنند. هر ساله حوادث محيط هاي كاري هزاران نفر از كاركنان را به قتل ميرساند و بيش از ميليون ها نفر از ناقص العضو ميكنند. اين پيامد ها اثر سوئي را بر روي بهره وري ميگذارد. هزينه هاي ناشي از حوادث در محيط كاري دائماً در حال افزايش است. طبق تخمين هاي يك محقق در سال 1984، حوادث محيط كاري 33 ميليون دلار هزينه براي دولت ايالات متحده به همراه داشته است. تخمين هاي ديگر نيز در اين زمينه وجود دارند مانند 51 ميليون دلار هزينه تقريبي، مخارج پزشكي، خسارات وارده به دارايي ها و هزينه هاي بيمه گرديد.
از سال 1900 حوادث صنعتي در مقايسه با ساير حوادث نظير جنگ ها و حوادث طبيعي، مسئول بيشتر مرگ و ميرها بوده است. اين آمارهاي تكان دهنده باعث شد تا اذهان به اين امر توجه كنند حادثه هايي نظير نشت گازهاي سمي در سال 1984 در بوپال هند كه بالغ بر 2500 نفر را از بين برد و تقريباً بيش از 000/20 نفر را مصدوم كرد. از دلايل عمده توجه شديد به بهداشت و ايمني محيط كار ميباشند. علاوه بر اين قوانين ملي و محلي مختلفي براي رفاه كاركنان وضع شده اند كه به موجب آن كارفرمايان مجبورند مجموعه اي از استاندارد هاي بهداشت و ايمني را به كار گيرند.
ايجاد شرايط كاري بهداشتي وايمني به همكاري مداوم كاركنان و كارفرمايان احتياج دارد. حادثه ها اغلب ناشي از افراد ميباشند نه تجهيزات، تجهيزات بهداشتي فراهم شده توسط كارفرما نظير عينك ايمني مانع از بروز حوادث نخواهند شد مگر اينكه كاركنان آنها را مورد استفاده قرار دهند.
تدارك محيط هاي بهداشتي و ايمني يك فرآيند دو طرفه ميباشد. ابتدا استاندارد هاي تعيين شده دولتي بايد شناخته و به كار گرفته شوند و بر اساس آن بازرسي صورت گيرد. بعد كاركنان و كارفرمايان بايد در طراحي، استقرار و اداره برنامه هاي بهداشت وايمني به طور مداوم همكاري نمايند. اين فصل، دلايل حوادث، نقش دولت در استقرار محيط كاري ايمن و برنامه هاي مختلف موسسات صنعتي براي ايجاد شرايط بهداشتي وايمني براي كاركنانش را مورد بحث قرار ميدهد.
علل وقوع حوادث
حوادث ناشي از محيط هاي غير ايمن و اعمال غير ايمن ميباشند. محيط غير ايمن شامل مواردي چون طراحي ضعيف تجهيزات، خطرات محيطي مانند وجود آب جوش در كف محيط كار يا تجهيزات كهنه و فرسوده ميباشد.
اعمال غير ايمن از كاركنان ناشي ميشود و معمولاً استفاده نادرست از وسايل و تجهيزات باعث ايجاد آن ميگردد. مانند استفاده از آچار پيچ گوشتي به جاي قلم، در ضمن بايد توجه كرد كه همه فعاليت هاي غير ايمن منجر به حادثه نميشوند و همه حوادث نيز منجر به آسيب ديدگي و مجروح شدن نميگردند. با اين وجود، به منظور پرهيز از عواقب بالقوه سو در آينده و نتايجي كه ممكن است حتي شديدتر باشند، برنامه هاي بهداشت و ايمني بايد علت همه حوادث را مورد بررسي قرار دهند.
بسياري از بازرسان بهداشتي اعتقاد دارند كه اكثر حوادث ناشي از اشتباه انساني ميباشند. چون بسياري از كاركنان و كارگران تمايلي به به كارگيري دستور العمل هاي ايمني نشان نميدهند. و يا اجراي مقررات ايمني را از جهت فرهنگي براي خود ضعف مي دانند و كساني در رابطه با مراقبت هاي ايمني مسامحه كار هستند و به علت بي توجهي دچار حادثه ميشوند و برخي از روي طمع گرفتار ميشوند، مورد زير اين مفهوم را بيان ميكند:
احمدي يك كارگر نشانه زن روي فلزات بود كه بر اساس روش قطعه كاري دستمزد دريافت ميكرد. ماشين نشانه زني احمدي در جهت هماهنگي با استاندارد ها به صورتي ايمن نصب شده بود و عمل ميكرد. براي كار با دستگاه نشان زن احمدي مجبور بود كه يك قطعه فلز را زير نشانه زن قرار دهد، هر دوستش را بردارد و به طور همزمان دو اهرم بلند را كه 25 سانتيمتر طول داشتند، فشار دهد. سيستم دو دسته اي پس از صدمه هايي كه سيستم قبلي ايجاد كرده بود، طراحي شده بود زيرا كارگران مي كوشيدند كه با يك دست فلز را زير دستگاه نشانه زن قرار دهند و با دست ديگر اهرم را پايين بياورند.
طرح جديد بهره وري را كاهش ميداد اما به طور چشمگيري حوادث را نيز كاهش ميداد. احمدي كه به دنبال افزايش بهره وري و به دنبال آن طالب افزايش ميزان دستمزد بود دريافت كه سيستم دو اهرمي مناسب و كارا نيست. يك روز او راه حلي پيدا كرد. او با گرفتن اهرم در يك دست قادر بود با دست ديگر فلز را زير دستگاه نشانه زن قرار دهد.
